Passiviteit kan natuurlijk
ook zelfdestructief zijn. Niet gaan zwemmen als je in het water bent gevallen
of niet opzij springen als je op het zebrapad loopt en er een auto op je af
komt sjezen.
Het beeld, dat nu ineens bij
me opkomt, is dat van die Chinese student, die tijdens een studentenopstand in
1989 op het Plein van de Hemelse Vrede in Bejing, voor een legertank ging
liggen. De bestuurder van die tank stòpte. Voor hetzelfde geld was het
studentje geplet……………..maar hier was eigenlijk wel sprake van een actie van de
student: namelijk het bewust voor die tank gaan liggen ………………….. vervolgens was
daar de passiviteit, afwachten of verplettering zou volgen. De nood moet wel
hoog geweest zijn bij die student.
In de zeventiger jaren
zat ik op een vormingsschooltje in Schiedam. Ik was 15, werkte al en toch moest ik daar één dag per week heen. Leerplicht:
alle werkende jongens en meisjes tussen de 15 en 17 jaar waren nog één dag per
week leerplichtig. We zaten daar allemaal met de pest in ons lijf want we
haatten school en bovendien werd ons zo ook nog eens dag loon door de neus
geboord.
Het schooltje zat in een
oud klooster onze groep bestond uit vier jongens en elf meiden; in alle groepen
van dat schooltje waren de vrouwen in de meerderheid. Dat kwam omdat de meeste
jongens er voor kozen om één dag per week naar een beroepsopleiding te
gaan bij een elektro-technisch bedrijf,
een scheepswerf of een aannemer. Ik had geen zin in technisch werk; ik had en
heb twee linker handen.
Ondanks de afkeer die we allemaal
hadden aan die ene dag school was onze groep elke maandagochtend compleet; we
verdienden en leerden dan wel niks op zo’n dag maar het was toch wel tof om
onder het genot van een sjekkie, een beetje te ouwehoeren over het voetballen,
over het werk en een beetje te stoeien met mekaar, zomaar voor de gein, of om de leraar een beetje te zieken. Die
wijven lulden vijf kwartier in een uur en maar filtersigaretjes paffen en
make-up op hun smoeltjes smeren. Voor ons hadden ze geen belangstelling, ze
behandelden ons als kleintjes. Hùn vrienden waren al tegen de twintig; sommigen
meiden werden al opgehaald door vrienden met een auto!
Om stipt negen uur begon
de leraar zijn verhaal af te steken over de activiteiten van de dag.
Normaal bestond zo’n
schooldag uit een praatblok, een creatief blok en een sportblok. Op een dag hadden
we een excursie naar een kazerne: de van Ghentkazerne in Rotterdam. Mariniers
worden daar opgeleid. De meest fanatieke soldaten worden marinier, heb ik me
wel eens laten vertellen. Het is de keuze van de groep om daar eens op excursie
te gaan. Vooral de meiden zijn daar enthousiast over, waarschijnlijk vanwege de
te verwachten sjans met Jan Soldaat.
Onze leraar, een jaar of vijfentwintig,
slank, lang haar, sik, spijkerpak, Zware
Van Nelle roker, Cees, heette hij, vertelde
de groep dat hij helemaal niks van het leger moest hebben. Hij was principieel
tegen geweld, zei hij en hij had militaire dienst geweigerd. Hij was wat je
noemt een erkend gewetensbezwaarde. Zijn vervangende dienstplicht vervulde hij
op dit schooltje. Eerlijk gezegd interesseerde ons dat geen reet of die Cees nou wel of niet in militaire dienst was geweest. Raar vond ik het wel, net als
de andere jongens….je moest toch je land verdedigen als dat aangevallen zou
worden…….een rare vent, hoor, die Cees, anders ………… maar wel aardig…..beetje te
aardig.
Wij, de jongens gingen
altijd aan een tafeltje apart zitten. We werden meestal gek van dat gezeik van
die wijven en die nagellakstank………. Cees zat even bij de dames aan tafel……hij
moest wel. Hij was een leuke verschijning; de dames gooiden het direct vanaf 9 uur al op ‘pesterige
soort versiertoer’. Ze deden net alsof
ze naar Cees luisterden…… schoven steeds een beetje meer naar hem toe…….bliezen
per ongeluk expres rook in zijn gezicht …………………….. het spreken werd hem zowat
onmogelijk maakt. Zijn inleidend verhaaltje over de excursie en zijn dienstweigering
interesseerde ze helemaal niks…..steeds dichter
schoven ze naar hem toe……….hij kon ternauwernood nog zij armen bewegen
…….. Lucy maakte het wel erg bont ……zij zat tegenover Cees en wroette met haar
ontblote voetje bij Cees tussen zijn benen……….. zat ze zijn kruis te masseren…..!
Hij kreeg het er duidelijk flink benauwd van. Zo vlug als hij kon glipte hij
bij de meiden weg en schoof bij ons aan; onder hoongelach van de dames. De actie van de dames had succes gehad: zij konden
weer doorgaan met waar zij vrijwel allemaal dol op waren: babbelen en optutten.
(wordt vervolgd)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten